Vonnis Averij-grosse in 1763 voor schipper Jacob Jacobsz. de Groot

Averij grosse, Blad 1

Gezien bij Comm. Van de Kamer van garantie schades der stad Amsterdam een verklaring gepasseert voor de notaris Pieter de Leeuw op den Landen van Huijsduijnen (zie de attestatie >>) En den Heeden 16: Februari 1763 en den 26: dito aldaar voor Scheepen en beEdigt door den Stuurman En twee Matroosen Gevaaren hebbende op ‘t Schip Genaamt de Jonkvrouwe Maria, Gevoerd bij Schipper Jacob Jacobsz de Groot (waarbij in Substanties Blijkende)

Dat het Voortz (= voorzeide/voorzegde/voornoemde) Schip te Gottenburg beladen zijnde met Stukgoederen in behoorlijke staat den 7: November 1762 van daar is vertrokken, gedestineerd na deese stadt, dog door Contrarie Wind buijten in Calfsont (Kalvsund, Zweeds eiland) hebbende moeten leggen tot den 11: December, als wanneer zij resolveerden (dewijl zij voor vorst en winterlaag vreesden) na Maastenland te zeijlen, alwaar zij den 13: dito arriveerden, en aldaar door tegenwind hebben moeten leggen tot den 28: dito wanneer zij met Een O.Z. Oostwind naar Zee zeijlden, en quamen den 1: Januari 1763 in ‘t Nieuwe Gadt van Texel ten anker, kreegen den 2: dito ‘s morgens  Een Loots aan boord, En dewijl Texel vol IJs lag Konden zij niet binnenkomen.

Ligte derhalven het anker, Zeijlde het voornoemde Gadt wederom uijt en quamen voor 's Lands Diep ten anker, alwaar Zij door Contrarie Wind en het menigvuldige drijfijs hebben moeten leggen tot den 5: dito wanneer Zij des namiddags binnen Texel arriveerden, en den Hors (ontcijferd door Fred Inklaar: Zandplaat aan het zuideinde van Texel, nu droog deel vast aan Texel) vast bevrooren, digt en geslooten was, Zeijlden tegen de bank van het Nieuwe Diep aan en konden door de droogte niet van de bank komen, schoon zij met hoogtij hun best deeden om over te Winden

Van het Nieuwe Gat van Texel via Landsdiep naar een bank van 't
Nieuwe Diep (voorbij Den Helder). Zandplaat de Hors (zuideinde van Texel bij Den Hoorn) dichtgevroren.
Bron: atlasderneederlanden (UVA)

Kaart uit 1866 van Kuijper met het Nieuwe Gat en zandplaat de Hors aan het zuideinde van Texel.
De zandplaten en geulen verplaatsen zich in de loop der tijd. Zie >>

En dus aldaar Geleegen hebben tot den 21: dito, als wanneer zij met hun 7 scheepen daar lagen, dog Smorgens om 4 Uren quam ‘n geweldige IJsgang, dat drie scheepen daardoor ten Eenemaale te pletter en verbrijselt wierden. En hun Schip door de  wrakke dan verbrijselden. Zo Sterk wierd Gepanst en Gekneepen, dat hun beijde Zwaarden dwars af aan stucken braken en het boord aan beijde Zeijde, van de agterhand van de Zwaarden af tot aan de

Averij grosse, Blad 2

tot aan de Geerden (versterkte rand om het schip) toe, Geheel aan Stucken, Voorts Eenige Naaden in het dek ontsprongen, dat Zij Aldus Gepanst en Gekneepen Leggende,

En daarenboven hun Schip in Grootgevaarde Perijkel vanwegens de ijsgang, Hebben zij met Gemeen Overleg ten bestens behoud van Schip en Goed Gesolveerd hun Schip te Ontlossen, En daarenmede ook dienzelven morgen begonnen. Dog den ijs quam ligten of vaartuijg aan boord konden leggen hebben zij met behulp en Magt van volk het Groosten gedeelte hunner Lading aan land geraakt en in huijsen opgeslagen, voorts met Sterke Winden en het ijs te breken waardoor de Zaagtaas en gaande lijne gebroken zijn.

Dan zij de 2: februarij hunne ontloste Goederen wederom in hun schip te laden En Waarmeede Zij beesig Zijn Geweest tot den 9: dito, als wanneer Zij hun Ladingen weeder binnen boort hadden En zijn vervolgens voor deese stad (Amsterdam) Gearriveert. Alles "broeden" blijkende bij de Voortz Verklaaringen en andere geproduceerde Documenten;

Hiervoorens een Reekening door Fokkers van Heijnen per Proclamatie van voornoemde schipper onderteekend, vervattende de extra kosten ter Zaake voortsz gedaane, Bedraagende in ‘t geheel een Zomma van f 1936.2.
Welke voortz. Fokkers van Heijnen 97. verzogten dat als of bij wijse van Avarie Grosse, over ‘t Schip, en ingeladene Goederen zoude mogen worden verdeelt.
Exhibeerende, ten dien Eijnde de Inlaedens hunner Cedullen inhoudende de qualiteijt en de waardije van de ingeladene Goederen Waarbij gevoegt word, de Taxatie van ‘t Schip als volgt

Raymond

Averij grosse, Blad 3

Lijst (1/2) van goederen met de door de commissarissen getaxeerde waarde:

Raymond & Theo de Smeth
2 Pakken inhoudende 6 Casjes
Cattoenen Lijwaten op f 3600
Idem, 300 stukjes Spianten f 800.-

Comm: f  3600.--
Comm: f   800.--

Sal.& ** G. Dedel & Comp, 2 Pakken
met 12 kisten Theeboeij (zwarte thee) f 4550.

Comm: f  4550.-

P. & S. Loquet 2446 Staven ijzer
112 vaatjes Staal en 497 vuure
deelen ..........f 5600. Comm 5600.-

Comm: f  5600.-

Idem voor I.Rocquette T.A. Elsevier
H.P. Rocquette, 2 Packen met
16 Kisten Theeboeij f 6932.5.6

Comm: f  6925.-

Jan Doornik, 2 packen met
12 kisten dito ... f 4470

Comm: f  4475.-

Jacob Elkan Daniels, 2 pakjes
met 12 klijne Casjes Thee f 2025

Comm: f  2025.-

Joannes Vergeel & Comp. 1 pakje
met 70 p. Thee .... f 120

Comm: f   125.-

Berta Baarspul, 1 kist Thee
beschadigt ....... . f 315.13

Comm: f   325.-

Cornelis Wagee, 1 Kist Theeboeij
Op ....... . f 385.16

Comm: f   375.-

Matthias Knibbe, 1 kistje
Porcelijn ....... f 180.-
Idem 62 sakjes Radix Galingen
op ...... f 370

Comm: f   175.-

Comm: f   375.-

Maximiliaan Broes
90 vaatjes Staal ... f 700.-

Comm: f   700.-

Van de Velde & Gewelt, 90 vaatjes
dito ......... f 630.-
Idem 22 Kisten Porcelijn .. f 6860

Comm: f   625.-
Comm: f 6850.-

Transport

f 37525.-

Averij grosse, Blad 4

Lijst (2/2) van goederen met de door de commissarissen getaxeerde waarde:

Transport

f 37525.-

Antoni Grill & Soonen
300 vaatjes Staal op f 1900.

Comm: f  1900.-

J.J. Lefebre, 45 Sacke Geneverbessen
en 1 vat Honingolij ... f 10.9

Comm: f     25.-

Voortz. schip is getaxeerd bij Comm:

f  5000.-

 

f 44450.-

Administratiekosten:

Omme nu te Koomen tot het Afmaaken van deese Avarie-Grosse hebben Commissarissen en de posten in de Reekeningen van Kosten Geexamineert En daarvan Geapprobeert Een Zomma van f 1804.14, Hebbende de Posten van f 36.- en f 81.8 in 't geheel niet aangemerkt als Avarie Grosse, en staande posten van f 89.4.1 naar f 80.4. en van f 40.- naar f 35.- geconsidereert als Avarie Grosse te zijn.

...................................... ............................Dus

f  1804.14

Voegende hierbij voor 't zegel van Consent .............

f      44. 9

De Sancties voor Taxeeren van 't schip en Moeiten ...

f        9. 9

Voor 't Registreren ...............................................

f        0.17

Voor de bode van de kamer ...................................

f       10. 4

Voor 't zegel ........................................................

f        3.12

Voor de aalmoezenier & Armen ..............................

f          .17

Tot Liquidatie voor den Armen ................................

f       15.--. 8

Totaal

f   1889. 2 . 8

 

De Voorstz. (voornoemde) f 1889.2.8 verdeelt over f 44450.- bevinden Commissarissen dat ijder Honderd daar inne Komt te draagen: f 4.5 (zijnde 4,5%).

Dienvolgende Condemneren Commissarissen dat voorseide kosten, door de Navolgende Inlaaders ende den schipper voldaan ende betaalt zullen worden als volgt:

Averij grosse, Blad 5

Lijst van personen, zijnde de eigenaren van de goederen met de door hen te betalen bedragen als bijdrage aan de bevengenoemde administratiekosten:

Raymond & Theo de Smeth
met ..................................
Idem ................................

f  3600.-
f   800.-

betalen: f 153. -
betalen: f   34. -

Sal.& W. G. Dedel & Comp ..

f  4550.-

betalen: f 393. 7. 8   

P. & S. Loquet ....................

f  5600.-

betalen: f 238. -   

Idem voor I. Rocquette T.A. Elsevier
& H.P. Rocquette ................

f  6925.-

betalen: f 294. 6. 4   

Jan Doornik ......................

f 4475.-

betalen: f 190. 3.10   

Jacob Elkan Daniels ...........

f 2025.-

betalen: f   86. 1. 4   

Joannes Vergeel & Comp.....

f   125.-

betalen: f     5. 6. 4   

Berta Baarspul ...................

f   325.-

betalen: f   13.16. 4    

Cornelis Wagee .................

f   375.-

betalen: f   15.18.12   

Matthias Knibbe ................
Idem ...............................

f   175.-
f   375.-

betalen: f     8.12
betalen: f   15.18.12   

Maximiliaan Broes .............

f   700.-

betalen: f   29.15   

Van de Velde & Gewelt .......
Idem ...............................

f   625.-
f 6850.-

betalen: f   26.13. 4
betalen: f  291. 2. 8  

Anthoni Grill & Soonen .......

f 1900.-

betalen: f    80.15. -   

J.J. Lefebre .......................

f     25.-

betalen: f      1. 1. 4   

De Schipper voor 't schip ....

f  5000.-

betalen: f   212.30. -   

Totalen

f 44450.-

Betalen: f 1889. 2. 8   

Actum bij de voorsz Commissarissen, den 4e November 1763

Opmerking:
De door schipper opgegeven geleden schade aan zijn schip is: f 1936.2.-. Gecorrigeerd naar: f 1884.14.
Daarvan is door de commissarissen toegekend als "averij grosse": f 1804.14.
Dit bedrag vermeerderd met de administratiekosten wordt verdeeld over en betaald door de eigenaren van de goederen en die van het schip.
De schipper krijgt dus f 1804.14 als schadevergoeding, maar daar gaat af de door hem te betalen administratiekosten en een deel van de schade, zijnde: f 212.30.

De bedragen zijn weergegeven in guldens, stuivers (=1/20 gulden) en penningen (=1/16 stuiver), dus f 1.19.15 + f 0.00.01 = f 2.-.-