De eerste periode van onze familiegeschiedenis
HAMBURG (ALTONA)
1700 - 1750
We gaan op weg
De eerste familieleden op het waddeneiland Juist met de naam De Groot, zijn: Jacob Jacobs de Groot en zijn broer Johan Jacobs de Groot. In het Kirchenbuch van Juist staan hun huwelijken vermeld: resp. 1753 en 1755, met de vermelding dat hun vader Bernd Jacobs uit Altona overleden is.
Het is voor ons duidelijk: willen we meer weten, dan moeten we naar Altona. Maar waar ligt dat en in welke archieven moeten we dan zoeken?
Altona blijkt een wijk van Hamburg. We komen er achter dat we in het kerkarchief van de Christianskirche van Ottensen (Altona) moeten zoeken. Maar hoe zat het vroeger tussen Altona en Hamburg? Was het eind 16e, begin 17e eeuw ook al een wijk van Hamburg?
Kaart van de Elbe van Melchior Lorichs uit 1567 Hamburg en Altona zijn hierop zichtbaar
Kaart van de Elbe met Hamburg rond 1600. Bron: Stadtsarchiv Altona
Staatsarchief Hamburg
In november 2011 nemen we de trein naar Hamburg. Natuurlijk een hotel in Altona. En daar beginnen we onze zoektocht in het Stadtarchiv van Altona. Die hebben niet veel over de 16e en 17e eeuw. Wel een aantal oude kaarten en tekeningen, waarvan we kopieën op een CD kopen. We worden door hen doorverwezen naar het Staatsarchiv van de stad Hamburg.
We houden uiteindelijk te weinig tijd over om dat archief volledig door te spitten. In het Altonaer museum treffen we een allercharmantste jongedame, die voor ons wil onderzoeken, of de door ons opgegeven familienamen in het digitale museumsysteem voorkomen. Helaas is de uitkomst negatief, maar zij geeft ons een link naar musea in Noord Duitsland, waarmee we objecten en schilderijen van Altona en omgeving kunnen bekijken.
Voor de Christianskirche geeft dit een tiental resultaten. Eén daarvan geeft de namen van de dominees, die Jacob en Johan gedoopt hebben: Jacob (1727) door Joachim en Johan (1729) door Ullrich Hallmann (1729-1742).
Kirchenarchiv Pinnenberg
Maar de eerder gemaakte afspraak met het kerkarchief van de Christianskirche
staat nog. We moeten daarvoor naar het "Nordelbische Kirchenarchiv" in Pinnenberg, een plaatsje niet ver van Hamburg. Daar liggen
de archieven van bijna alle Evangelische kerken uit de omgeving.
Bij het kerkarchief aangekomen blijken we niet de enigen die de archieven aan het doorspitten zijn. Gelukkig maar, want de aanwezigen helpen ons met het ontcijferen daarvan.
In het oudste kerkboek (Kirchenbuch) van de Evangelische Christianskirche in Ottensen vinden we de informatie die we zoeken: Berend Jacobsen staat daar ingeschreven als de vader van Jacob Elhart, geboren op 28 april 1727 in Övelgönne. Als moeder staat vermeld Engel Elhart, waarmee Berend Jacobsen dan nog niet getrouwd is, want in het geboorteboek van de Christianskirche van 1651-1739 staat Jacob dan nog met de achternaam Elhart vermeld. Als doopgetuigen staan vermeld: Bardolt Sivers, Dierck Corties en Hedwich Hinrichsen.
Bij de geboorte van het tweede kind, Johann Jacobsen op 20 november 1729, zijn ze blijkbaar wel getrouwd. Ook bij hem staat als geboorteplaats Övelgönne. Als doopgetuigen staan vermeld: Johann Boraun, `Peter Reimers en Elisabeth Röpers.
Het echtpaar blijkt nog een derde kind te hebben gehad. In het kerkregister staat: begraven op 16 november 1731. Er staat geen naam van het kind bij, dus naar alle waarschijnlijkheid is het dood geboren.
Dit is alles wat wij kunnen vinden over Berend Jacobsen in het kerkarchief van de Christianskirche. Helaas mogen we geen foto’s maken van de gegevens die wij vinden.
Dankzij de andere aanwezigen in het zaaltje weten we waar Övelgönne voor staat: nu een deel van de wijk Ottensen, naast de wijk Altona en vroeger een apart gehucht.
Gevonden familiegegevens:
De eerste
generatie
Berend Jacobsen, geboren ~1700 (wellicht zoon van ene Jacob NN, geboren omstreeks 1675), overleden vóór januari 1753 en getrouwd met Engel Elhart tussen 1727 en 1729, geboren ~1700 en wellicht eveneens overleden voor 1753. Zij woonden in het, destijds Deense, Övelgönne (nu deel van Hamburg).
Kinderen:
- Jacob Elhart/Jacobsen, gedoopt 28 april 1727 in Ottensen (nu een wijk in Hamburg).
- Jan (/Johan) Jacobsen, gedoopt 20 november 1729 in Ottensen.
- NN Jacobsen, vermoedelijk doodgeboren, begraven 16 december 1731 te Ottensen.
Vele vragen blijven over:
- Wanneer is Berend Jacobsen geboren en waar? Hoelang heeft hij in Övelgönne gewoond?
- Wanneer is hij gestorven en waar? Op welke schepen was hij schipper en waar voer hij?
- Wie was Engel Elhard? Wanneer is ze geboren en gestorven, en waar? Waar kwam ze vandaan? Hoe lang heeft ze in Övelgönne gewoond?
- Waar zijn ze getrouwd?
- In wat voor tijd hebben ze geleefd? Wat waren en zijn nu Övelgönne, Ottensen, Othmarschen, Neumühlen, Altona, en al die andere namen die we tegenkomen?
Om meer te begrijpen en te weten over de tijd waarin Berend Jacobsen en Engel Elhard leefden moeten we vooraan beginnen en dat betekent eerst meer te weten komen over het vroegere Hamburg, Altona en Övelgönne.
